FAQ, czyli długi poradnik dla początkujących

[-Administrator-]

Po krótkim zapoznaniu z biotopem Malawi i wymogami wobec niego, przyszedł czas na bardziej szczegółowe informacje. Forma tego poradnika pozwoli na szybkie znalezienie potrzebnych informacji. A więc zaczynamy:

1/ Jakie akwarium kupić?

Pyszczaki  żyją w przybrzeżnej strefie jeziora, więc najważniejszą cechą akwarium dla nich jest jak największa powierzchnia dna. Wysokość akwarium nie ma tak dużego znaczenia, ale czym wyższe akwarium, tym lepiej. Przy mniejszych zbiornikach (200-300l.) nie powinno być niższe niż 40cm. Przy większych absolutnym minimum jest 50cm. Dla ryb z grupy noN-mbuna wysokość nie powinna być niższa niż 60cm. Najmniejszym akwarium dla pyszczaków jest zbiornik ok. 120l. (standardowe 112l), ale w takim akwarium możliwe jest trzymanie tylko jednego gatunku i to z tych niedużych. Z doświadczenia wiem, że najlepiej jest postawić jak największe akwarium, na jakie można sobie pozwolić. W Malawi żyje ok. 800 gatunków pyszczaków, w rozmiarach od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. Duże akwarium da swobodę w doborze obsady i aranżacji zbiornika.

2/ Co umieścić w akwarium?

Wystrój akwarium dla pyszczaków może wydawać się surowy i minimalistyczny, ale w tym jest jego piękno. Często porównywany jest do środowiska rafy koralowej. Jest to słodkowodna jej wersja. Jak w przypadku rafy koralowej, o jej pięknie głównie decyduje kolorystyka ryb i ich różnorodność. Podstawowe elementy wystroju stanowią piasek, kamienie i opcjonalnie rośliny.

    a/ Jakiego podłoża użyć?

Najlepszym podłożem do akwarium z pyszczakami jest piasek o gradacji ok. 1mm. Ważnym elementem funkcjonowania akwarium z pyszczakami jest odpowiednia cyrkulacja wody. W związku z tym zbyt drobny piasek może być unoszony przez nurt wody i gromadzić się w filtrach. Dla ryb z grupy mbuna piasek nie jest kluczowym składnikiem ich egzystencji, gdyż żyją w środowisku stricte skalnym, ale dla ryb z grupy non-mbuna stanowi ważny element ich życia. Część gatunków z tej grupy odżywia się tym co znajdzie w piasku, „przekopując” jego górne warstwy. Inna buduje z piasku swoiste gniazda, w których dochodzi  do tarła. Jest to ważny element ich życia, więc zbyt gruby piasek (żwir) może im to utrudnić, albo wręcz uniemożliwić. Warto jest podpatrzyć ich naturalne zachowania, jeśli jest to tylko możliwe.

Źródło pochodzenia piasku jest dowolne. Można kupić go w sklepie zoologicznym, markecie budowlanym, żwirowni lub zebrać z piaskownicy. Przed włożeniem do akwarium trzeba piasek dokładnie wypłukać i sparzyć wrzątkiem, żeby pozbyć się niepożądanych lokatorów (ew. bakterii i pasożytów). Piasek powinien być wysypany na kilkumilimetrowy podkład amortyzujący i neutralizujący nacisk kamieni umieszczanych w akwarium. Może to być np. spienione PCV, podkład pod panele, styropian lub inne materiały spełniające tą funkcję.

Najlepszym piaskiem jest naturalny piasek kwarcowy. Należy unikać preparowanych piasków. W sprzedaży dostępny jest np. piasek bazaltowy, powstający w wyniku zmielenia skały bazaltowej. Skutkiem takiego zmielenia są ostre krawędzie ziaren tego „piasku”, a właściwie miału skalnego. Ryby z grupy mbuna często podkopują kamienie w obrębie swojego rewiru. Taki „piasek” może kaleczyć im pyszczki. Dla ryb z grupy non-mbuna jest to jeszcze bardziej niebezpieczne, gdyż wile gatunków spośród nich przekopuje piasek w poszukiwaniu pokarmu. Po przesianiu w pysku, pozbywają się go przez skrzela. Taki ostry „piasek” może je uszkodzić.

    b/ jakie kamienie są odpowiednie?

Do akwarium z pyszczakami nadaje się każdy kamień. Od gustu akwarysty zależy jaki kamień zostanie wykorzystany. Niemniej kamień użyty do wystroju akwarium powinien w jak najbliższym stopniu oddawać charakter tego biotopu. W internecie można znaleźć dużo filmów pokazujących habitat jeziora Malawi, mogących być inspiracją. Źródło pochodzenia kamieni jest dowolne (kamieniołom, skład kamieni, brzeg rzeki, sklep). Przed włożeniem do akwarium kamienie trzeba dokładnie umyć i wyparzyć wrzątkiem z tych samych powodów co piasek.

    c/ Ile kamieni umieścić w akwarium?

Ilość kamieni zależna jest od tego, z której grupy pyszczaki będą pływać w akwarium. Ryby z grupy mbuna żyją w substracie skalnym. Pyszczaki z tej grupy są rybami terytorialnymi i wśród skał zajmują pewną przestrzeń traktowaną przez nie jako swoje terytorium. Bronią tej przestrzeni zaciekle. Akwarium  z tymi rybami powinno być wypełnione dużą ilością kamieni. Pozwoli to na obranie swoich rewirów większej liczbie samców, a poza tym pozwoli znaleźć azyl słabszym rybom.

Tak to wygląda w jeziorze:

https://www.youtube.com/watch?v=kugZAWtnHzQ

https://www.youtube.com/watch?v=2Cbw4dlyin8

Ryby z grupy non-mbuna żyją w substracie piaszczystym lub przejściowym (między rumowiskiem skalnym i piaszczystą pustką). Akwarium z rybami z tej grupy powinno mieć dużo wolnej przestrzeni z małą ilością kamieni. Ewentualnym dodatkowym elementem wystroju mogą być rośliny.

Tak to wygląda w jeziorze:

https://www.youtube.com/watch?v=QGtCFgNcdJY

https://www.youtube.com/watch?v=0eYkEVCLk38

d/ Czy i jakie rośliny można hodować z pyszczakami?

Jak napisałem wcześniej, ryby z grupy mbuna żyją w substracie skalnym. W tym środowisku rośliny nie występują. Można dla ozdoby spróbować posadzić rośliny, ale najczęściej takie rośliny są podkopywane, albo obskubywane, czy zjadane.

Możliwe jest trzymanie roślin z rybami z grupy non-mbuna. W j. Malawi nieduże skupiska roślin można spotkać właśnie w substracie, w którym żyją te ryby. Ryby z tej grupy raczej nie interesują się roślinami. Zwrócić trzeba tylko uwagę na to, żeby nie sadzić roślin w pobliżu miejsc, w których ryby wykopują swoje gniazda tarliskowe.

Najczęściej stosowane rośliny to: Cryptocoryne aponogetifolia, Vallisneria spiralis, lub gigantea, Anubiasy i Microsorium.

3/Jakie filtry zastosować w akwarium

Podstawowym zadaniem filtrów w akwarium jest utrzymanie równowagi biologiczno-chemicznej, oraz usuwanie nieczystości z akwarium. Jest dużo rozwiązań spełniających te warunki. Poniżej opisane są te najczęściej stosowane. Ważne jest to, żeby wybór filtracji nie ograniczał się tylko do wielkości akwarium, ale uwzględniał  również ilość ryb. Zawsze bierze się pod uwagę maksymalne zarybienie akwarium. Lepsza jest nadfiltracja, niż jej niedobór, lub podejście..tyle wystarczy. W pewnym momencie może nie wystarczyć. Filtracja biologiczna oparta jest na koloniach bakterii nitrifikacyjnych, które przetwarzają amoniak( NH3) i dwutlenek azotu (NO2) w tritlenek azotu (NO3). Bakterie te prowadzą osiadły tryb życia, dlatego ważna jest odpowiednia ilość złoża w filtrze, na którym może powstać odpowiednio duża kolonia bakterii nitrifikacyjnych. Tam też te bakterie namnażają się. Zapas w wielkości złoża może zminimalizować negatywne skutki nieprzewidzianych sytuacji (przedłużający się wyjazd, każdy inny powód uniemożliwiający konserwację akwarium).Najodpowiedniejsze złoża to : matrix, lawa wulkaniczna, keramzyt, ceramika biologiczna, coralit (grys koralowy), oraz gąbka. Bakterie te również osadzają się w górnych warstwach piasku, oraz na wszystkich stałych elementach wystroju akwarium, ale z uwagi na niezbyt stabilne warunki, głowna uwaga powinna się skupić na filtracji przez nas przygotowanej.

    a/ co to są kubełki?

Podstawowym i gotowym urządzeniem stosowanym w filtracji jest filtr kubełkowy. Najczęściej stosowany jest do filtracji biologicznej. W parze z tym filtrem do filtracji mechanicznej stosowany jest wewnętrzny filtr, ale o nim później. Możliwe jest wykorzystanie tego filtra jako filtra mechanicznego. W tym celu instaluje się dwa filtry kubełkowe. Jeden służy do filtracji biologicznej i wypełnia się go tylko wkładem (złożem) biologicznym. Drugi, mocniejszy, służy jako filtr mechaniczny i wypełnia się go gąbką. Możliwe jest też zastosowanie, jako filtra mechanicznego, prefiltra w postaci korpusu narurowego. Można go wykonać samemu, lub kupić gotowy (np. HW-602a). Instaluje się go na rurze wlotowej filtra kubełkowego.

    b/ co to jest kaseciak?

Filtr kasetowy jest zmodyfikowaną wersją filtra hamburskiego. Podstawową cechą tej filtracji jest to, że działa wyłącznie wewnątrz akwarium. Woda nie opuszcza akwarium. Filtr zbudowany jest z kasety, wewnątrz której znajduje się złoże biologiczne, gąbka do filtracji mechanicznej i pompa. Możliwe jest umieszczenie w nim grzałki. Filtracja ta zapewnia mechaniczne i biologiczne oczyszczanie wody.

Tutaj można znaleźć szczegółowe informacje na temat budowy i instalacji tego filtra:

http://forum.klub-malawi.pl/topic/13217-filtr-kasetowy-do-akwarium/

http://forum.klub-malawi.pl/topic/16332-budowa-narożnego-filtra-kasetowego-krok-po-kroku-wymiary-formatek/

     c/ co to jest filtracja narurowa?

Filtracja narurowa to instalacja składająca się z korpusów, wypełnionych odpowiednimi wkładami mechanicznymi i biologicznymi, oraz pompy i orurowania odprowadzającego i doprowadzającego wodę do akwarium. Instalacja umieszczona jest pod akwarium. Wloty i wyloty filtracji mogą być instalowane przez górną krawędź akwarium, lub od dołu, przez otwory w dnie akwarium. Filtracja ta zapewnia mechaniczne i biologiczne oczyszczanie wody.

Tutaj można znaleźć szczegółowe informacje na temat budowy i instalacji tej filtracji:

http://forum.klub-malawi.pl/topic/16547-omówienie-filtracji-narurowej-cz2/ lub tutaj:

http://forum.klub-malawi.pl/topic/17592-filtr-narurowy-do-180x60x50/

    d/ co to jest sump?

Budowa sumpa oparta jest na zbiorniku szklanym umieszczonym pod akwarium, lub w oddzielnym pomieszczeniu technicznym. Takim zbiornikiem może być np. inne akwarium. Do zbiornika wkleja się przegrody, które stworzą kilka komór na wkłady filtracyjne. Przegrody powinny być zamontowane tak, żeby woda pomiędzy komorami przepływała raz górą, raz dołem, co wymusi ruch wody przez wkłady filtracyjne. W ostatniej komorze znajduje się pompa. W samym akwarium należy zamontować komin. Filtracja ta zapewnia mechaniczne i biologiczne oczyszczanie wody.

Tutaj można znaleźć bardziej szczegółowe informacje na temat budowy i instalacji sumpa:

http://forum.klub-malawi.pl/topic/41-sump-alternatywne-rozwiązanei-filtracji/

http://forum.klub-malawi.pl/topic/10172-sump-pompa-co-budowa/#comment-128635

 

 

 

    e/ co to jest mechanik?

Wewnętrzny filtr mechaniczny, bo o taki chodzi, jest urządzeniem składającym się z pompy i gąbki, na którą zasysane są nieczystości z akwarium. Działa w parze z filtrem kubełkowym, zapewniającym filtrację biologiczną.

    f/ co to jest cyrkulator?

Cyrkulator, czyli falownik jest urządzeniem zapewniającym odpowiedni obieg wody w akwarium. Odpowiedni prąd wody zapewnia właściwe natlenienie wody, ułatwia filtrację całej wody w zbiorniku, oraz kieruje wszystkie nieczystości do filtrów. Systemy filtracyjne, wymienione wcześniej, mogą nie zapewnić takiego obiegu. Zadaniem pomp pracujących w tych systemach jest, przede wszystkim, zapewnienie odpowiedniego obiegu wody w nich. Falownik dba o odpowiedni obieg wody w akwarium.

    g/ co to jest skimmer?

Skimmer jest urządzeniem usuwającym tzw. film bakteryjny z powierzchni wody. Film bakteryjny to zawiesina z bakterii, zanieczyszczeń i kurzu, powstająca na powierzchni stojącej wody . Skimmer zasysa wodę z powierzchni i wypompowuje do wnętrza akwarium. W celu uniknięcia powstawania filmu bakteryjnego stosuje się też właśnie falowniki, wymuszające odpowiedni ruch wody. Można też umieścić przy lustrze wody wylot z filtra, co też wymusi ruch wody na powierzchni i dodatkowo będzie dotleniało wodę.

4/ Jakie oświetlenie zastosować w akwarium

Oświetlenie w akwarium z pyszczakami ma znaczenie czysto estetyczne, więc wybór rodzaju oświetlenia zależy od upodobań akwarysty. Akwarium z pyszczakami z j. Malawi pozbawione jest roślinności, więc podstawowym zadaniem oświetlenia jest uwypuklenie kolorystyki ryb i podkreślenie klimatu akwarium.

    a/ jakie świetlówki są najlepsze?

Występują dwa rodzaje świetlówek: T5 i T8

T8 są to świetlówki fluorescencyjne. Technologia ich wykonania pozwalała na uzyskanie światła o różnym spektrum i łączenie ich ze sobą dla otrzymania najlepszych efektów. Ze względu na swoją niską wydajność są coraz rzadziej stosowane.

T5 są świetlówkami fluoroscencyjnymi następnej generacji. Posiadają mniejszą średnicę, większą energooszczędność, większą wydajność i wydłużony czas pracy. Zastosowanie elektronicznych układów zapłonowych pozwoliło uzyskać jeszcze większy strumień świetlny. Dodatkowo, zastosowanie odbłyśników zwiększa ilość światła jakie jest kierowane do wnętrza akwarium. Świetlówki dają bardzo rozproszone, miękkie światło. Łączenie ze sobą świetlówek o różnej temperaturze barwowej pozwala na manipulowanie widmem światła. Dużą zaletą świetlówek T5 jest to, że mogą znajdować się one blisko tafli wody, dzięki czemu nie wpływają w znaczący sposób na grubość pokrywy jeśli są w niej montowane. Ograniczone możliwości doświetlenia dna sprawiają, że świetlówek T5 nie powinno się używać w akwariach o wysokości powyżej 50cm.

Najodpowiedniejszymi świetlówkami w akwarium z pyszczakami są świetlówki dające światło zimne białe. Uzupełnieniem mogą być świetlówki dające światło niebieskie. Podkreślą kolorystykę ryb, wśród których przeważa kolor niebieski.

    b/ co to jest HQI i jak działa?

Lampy HQI, czyli metalohalogenowe (nie mylić z halogenem, to zupełnie inne oświetlenie)  stosuje się w akwariach otwartych. Mogą być umieszczone na wysokości nie mniejszej niż 15cm. nad lustrem wody. Optymalna wysokość to ok. 30cm. Najczęściej wykorzystywane są w akwariach roślinnych i morskich, gdyż doskonale doświetlają nawet głębokie akwaria. Dają mocne i skupione światło, co daje bardzo ciekawe efekty świetlne. Tu można znaleźć szczegółowe informacje na temat budowy takiego oświetlenia: http://www.klub-malawi.pl/serwis/artykuly-klubowiczow/diy-zrob-to-sam/218-hqi-nie-tylko-qnad-morzemq.html

    c/ co to jest oświetlenie LED i jak zmontować, lub kupić takie oświetlenie?

Oświetlenie led oparte jest na diodach elektroluminescencyjnych. Do oświetlenia akwarium wykorzystywane są świetlówki, moduły, diody power LED i naświetlacze. W ich budowie najczęściej stosuje się kombinacje diod białych zimnych, białych ciepłych, RGB, czyli czerwonych, niebieskich i zielonych. Często lampy tego typu posiadają ograniczoną w pewnym zakresie możliwość regulacji barwy dzięki sterowaniu poszczególnymi kanałami kolorystycznymi. Jeśli mają wmontowany sterownik lub komputer, mogą symulować świt i zmierzch lub zmieniać intensywność światła. Można skorzystać z gotowych rozwiązań w postaci świetlówek i naświetlaczy, ale można też spróbować samemu takie światło zmontować z modułów, lub diod power LED. Poniżej znajdują się linki do tematów opisujących budowę i instalację takiego oświetlenia.

http://forum.klub-malawi.pl/topic/13563-oświetlenie-dla-laika-rgb-cob-od-10w-200w-pełna-zdalna-regulacja/

http://forum.klub-malawi.pl/topic/18069-zmiany-u-pereza-oświetlenie/#comment-259620

http://forum.klub-malawi.pl/topic/14899-samsung-rgb-5630/

http://forum.klub-malawi.pl/topic/16569-sterownik-led-nowa-wersja/

http://forum.klub-malawi.pl/topic/16680-leddimmerpro-firma-palabras-sterownik-oświetlenia-led/

 

5/ Start akwarium

Akwarium jest ekosystemem zamkniętym na niedużej przestrzeni , w którym zachodzą procesy biologiczno-chemiczne. Pozostawienie tych procesów bez kontroli może doprowadzić do choroby, a nawet śmierci ryb. Dlatego ważne jest poznanie tych procesów w celu właściwego kontrolowania ich przebiegu.

    a/ co to jest cykl azotowy?

Cykl azotowy, inaczej cykl nitrifikacyjny polega na przemianie amoniaku (NH3)będącego wynikiem przemiany materii organicznej (odchody ryb, rozkładające się resztki pokarmu) w związki azotu. Najpierw są to azotyny (NO2), a następnie azotany (NO3). Za tą przemianę odpowiedzialne są bakterie nitryfikacyjne. Bakterie Nitrosomonas, Nitrosococcus, czy Nitrosospira utleniają amoniak. Produktem ubocznym tego procesu są azotyny (NO2). Następnie bakterie Nitrospira, Nitrobacter, czy Nitrococcus przekształcają azotyny (NO2) w azotany (NO3). Azotany nie są tak niebezpieczne dla zdrowia i życia ryb jak amoniak, czy azotyny, niemniej duże ich stężenie ma negatywny wpływ na zdrowie ryb. Ekstremalnie duże stężenie może doprowadzić do śmierci ryb. Z tego względu ich nadmiar trzeba usunąć. Jak to zrobić, opiszę w dalszej części. Cykl azotowy jest stałym procesem w akwarium i wymaga zabiegów utrzymujących poziom amoniaku i związków azotu na bezpiecznym poziomie. Przebieg cyklu azotowego zależy od temperatury (podwyższona go przyśpiesza), zawartości tlenu (duża sprzyja rozwojowi bakterii). Oświetlenie nie ma znaczącego wpływu na proces nitryfikacji. Bakterie nitryfikacyjne wrażliwe są na światło słoneczne, a właściwie promieniowanie UV, które w akwarium nie występuje.

    b/ jakie są sposoby startu akwarium?

Przede wszystkim trzeba wcześniej przygotowane akwarium zalać wodą, najlepiej przez korpus z węglem aktywnym. Pozwoli to na pozbycie się związków chloru, wykorzystywanych do dezynfekcji wody wodociągowej. Tu można znaleźć opis takiego korpusu: http://forum.klub-malawi.pl/topic/16969-ustrojstwo-do-nalewania-kranówy-dwa-zestawy/ . Należy zaopatrzyć się w odpowiednie testy do badania parametrów wody. Najodpowiedniejsze są testy kropelkowe firmy JBL. Wystarczą te mierzące poziom NH3, NO2, NO3 i PH (w zakresie 7.4-9). Należy też zaopatrzyć się w bakterie nitryfikacyjne. Na rynku jest duży wybór i wszystkie spełniają swoje zadanie. Należy zwrócić tylko uwagę na to, żeby to były bakterie startowe z pożywką, albo bez. Przed zainicjowaniem startu cyklu azotowego należy zmierzyć początkowe parametry wody. Wyniki będą punktem odniesienia do następnych pomiarów, czyli do nich będziemy porównywać kolejne wyniki pomiarów.

Istnieje kilka sposobów startu cyklu azotowego i każdy z nich jest dobry, gdyż prędzej, czy później doprowadza do celu. Można wrzucić pokarm w postaci suchej, lub mrożonej. Ilość zależy od wielkości akwarium.

 

 

 

1 etap

 Karma taka po pewnym czasie zacznie się rozkładać, co spowoduje wydzielanie się amoniaku. Jednocześnie z karmą wlewamy bakterie nitryfikacyjne. Muszą to być bakterie bez pożywki. Możemy je wlać bezpośrednio do akwarium, lub do filtra biologicznego, na złoża w nim się znajdujące. Proces rozkładu karmy może potrwać jakiś czas, więc amoniak w wodzie nie pojawi się od razu. Ten czas pozwoli bakteriom na uaktywnienie się. Do tej pory znajdowały się stanie uśpienia. W tym czasie używamy tylko testu na stężenie amoniaku NH3. Gdy zauważymy wzrost zawartości amoniaku, możemy zacząć sprawdzać stężenie azotynów NO2.

2 etap

Wraz ze wzrostem stężenia azotynów NO2, powinien zacząć spadać poziom amoniaku NH3. Będzie to oznaczać, że ruszył cykl azotowy.Gdy poziom azotynów NO2 osiągnie odpowiednio wysoką wartość, powinny uaktywnić się bakterie odpowiedzialne za jego utlenianie do azotanów NO3. W tym czasie powinniśmy zacząć sprawdzać stężenie azotanów NO3. Jednocześnie poziom amoniaku NH3 powinien spaść do wartości bliskich zeru.

3 etap

 Wraz ze wzrostem stężenia azotanów NO3, powinien zacząć spadać poziom azotynów NO2, aż osiągnie wartość bliską zeru.Gdy amoniak NH3 i azotyny NO2 będą prawie niewykrywalne, cykl azotowy będzie zamknięty i będzie można zarybiać akwarium. Jeśli stężenie azotanów NO3 będzie przekraczać 20mg/l, należy dokonać podmiany 20-30% wody.

 Trzeba pamiętać, że u każdego ten proces może przebiegać inaczej i trwać od dwóch tygodni do nawet ponad miesiąca.

Innym sposobem startu cyklu azotowego jest wpuszczenie do akwarium kilku ryb startowych (ilość zależy od wielkości akwarium), albo wlanie amoniaku w postaci wody amoniakalnej (WA). Skróci to pierwszy etap cyklu azotowego (rozkład materii organicznej i wydzielanie się amoniaku NH3). Dobrze jest to zrobić kilka dni po wlaniu bakterii, po to żeby miały czas na uaktywnienie się. Świeży dopływ tlenu pozwoli im na wyjście ze stanu uśpienia. Ryby po zamknięciu cyklu azotowego można oddać do sklepu zoologicznego. Tu można znaleźć opis startu na wodę amoniakalną (WA) http://forum.klub-malawi.pl/topic/15829-szablon-startu-biologii-na-wodę-amoniakalną-wa/

W sprzedaży są też bakterie nitryfikacyjne z pożywką. Start przy ich użyciu jest możliwy i będzie przebiegał tak, jak wcześniej opisałem . Ich użycie nie skróci tego procesu, a jedynie może go ułatwić (nie trzeba samemu dodawać do wody pożywek).

Na koniec tej części przypomnę...a może uświadomię, że bakterie nitryfikacyjne powszechnie występują w wodzie i powietrzu. W związku z tym nie ma konieczności ich zakupu. Niemniej zasilenie akwarium w dodatkową kolonię bakterii ułatwi i przyśpieszy przebieg cyklu azotowego.

    c/ sinice i okrzemki

Częstym zjawiskiem w świeżo założonym, nieustabilizowanym akwarium jest wykwit sinic i okrzemek.

Sinice to rodzaj bakterii należących do grupy cyjanobakterii. Tworzą zielono-niebieski plechy przypominające starą pajęczynę, porastające dywanowo całą oświetloną powierzchnię akwarium. Głównie atakują świeże akwaria. Nie są toksyczne dla ryb, a przynajmniej te występujące w akwariach. Walka z nimi jest trudna, gdyż nie ma jednej, idealnej metody na pozbycie się ich. Podstawową metodą jest zebranie ich ze wszystkich powierzchni, a następnie kilkudniowe (7-8 dni) zaciemnienie akwarium, połączone z silnym natlenianiem wody i dużymi (nawet 50%) podmianami wody, przeprowadzanymi co 3-4 dni. Można też użyć preparatów dostępnych na rynku. Polecane są np. Borasol i Mycosidol Colombo.

Okrzemki to jednokomórkowe glony koloru brązowego, intensywnie rozwijające się w świeżo założonych akwariach. Nie ma potrzeby ich zwalczać. Z reguły po pewnym czasie zostają zastąpione przez inne glony (glony zielone, krasnorosty, brunatnice). Pyszczaki z grupy mbuna w naturze odżywiają się glonami porastającymi skały, więc chętnie będą podskubywały okrzemki, a następnie glony. Nie ma potrzeby ich zwalczać. Glony są naturalnym elementem wystroju akwarium z biotopem Malawi i dzięki nim pyszczaki mogą pokazać swoje naturalne zachowania . Skuteczną metodą pozbycia się okrzemek jest np. zakup ślimaków Military Helmet.

    d/ jakie parametry są najważniejsze i jakie powinny mieć wartości?

Najważniejsze parametry wody dotyczą poziomu amoniaku NH3, azotynów NO2, azotanów NO3 i odczynu wody Ph. Amoniak NH3 i azotyny NO2 są silnie toksycznymi związkami, więc ich poziom powinien być bliski zeru i nie powinien przekraczać  0,2mg/l dla amoniaku i 0,1mg/l dla azotynów. Azotany NO3 nie są tak niebezpieczne dla ryb, jak poprzednie dwa związki, niemniej nie można dopuścić do powstania wysokiego ich stężenia. Powinniśmy utrzymywać je na poziomie nie większym niż 20mg/l. Wyższy poziom może odbić się na zdrowiu ryb, a długotrwałe trzymanie ich w takiej wodzie może prowadzić do osłabienia rozwoju ryb (skarłowacenie), oraz zmian wewnętrznych. Poziom powyżej 100mg/l może być śmiertelny. Pyszczaki żyją w zasadowej wodzie, gdzie Ph mieści się w granicach 7,6-8,8, dlatego absolutnym minimum w akwarium jest 7,4. Jeszcze jednym istotnym parametrem jest temperatura. W strefie przybrzeżnej jeziora, gdzie żyją pyszczaki, temperatura waha się, w zależności od pory roku, w granicach 23-29`C i w tych granicach powinniśmy utrzymywać ją w akwarium. Najlepiej dla ryb jest utrzymywać temperaturę na stałym poziomie, chociaż przypadkowe jej skoki nie będą miały negatywnego wpływu na ich zdrowie.

    e/ jakie są sposoby utrzymywania odpowiednich parametrów wody?

Jak wspomniałem, amoniak NH3 jest bardzo toksyczny dla ryb i już stosunkowo nieduże stężenie może doprowadzić do śmierci ryb. Z tego względu filtracja biologiczna powinna uwzględniać nie tylko wielkość akwarium, ale również wielkość planowanej obsady. Odpowiednio duże złoże pozwoli namnożyć się odpowiedniej liczbie bakterii nitryfikacyjnych, zdolnej przetworzyć większy poziom amoniaku przy dużym zarybieniu akwarium. Wydajna filtracja mechaniczna, połączona ze skuteczną cyrkulacją wody, uniemożliwi odkładanie się resztek materii organicznej, co ograniczy wydzielanie się amoniaku. Jeśli poziom amoniaku będzie pod kontrolą, to poziom azotynów NO2 też będzie pod kontrolą. Niestety bakterie nitryfikacyjne przetwarzają tylko amoniak i azotyny. Azotanami NO3 musimy zająć się sami. Podstawowym sposobem obniżenia poziomu azotanów w wodzie jest regularna, częściowa podmiana wody. Średnio powinno się podmieniać ok. 20-30% wody, co 7-8 dni. Woda powinna być nalewana przez korpus z węglem aktywnym. Innymi sposobami na utrzymanie niskiego poziomu azotanów są żywice jonowymienne (Purolite A520E) i biopolimery (TMBT i NGBC)

Tu można znaleźć sposób wykorzystania Purolite A520E: http://forum.klub-malawi.pl/topic/13232-blok-absorbera-azotanów-no3-na-purolite-a520e/  i http://forum.klub-malawi.pl/topic/17019-test-purolite-a520e-w-kubełku/  i http://forum.klub-malawi.pl/topic/18136-purolite-w-filtrze-kasetowym/

Tu można znaleźć sposób wykorzystania TMBT: http://forum.klub-malawi.pl/topic/15269-biopolimer-tmbt-biologiczne-usuwanie-no3-oraz-po4/

Ph wody w Polsce jest na odpowiednim poziomie dla pyszczaków, więc nie wymaga żadnych zabiegów. Niemniej gdyby była potrzeba podniesienia jego wartości, to do tego służy soda oczyszczona. Trzeba być jednak ostrożnym w jej stosowaniu, gdyż niewłaściwa metoda może prowadzić do skoków pH, co może odbić się na zdrowiu ryb. Jeśli pH jest w dolnych granicach, lepiej jest zostawić jej wartość na tym poziomie. Najważniejsza jest stabilność parametrów wody. Można też wykorzystać naturalne metody. Można w filtrze biologicznym umieścić grys koralowy, albo do wystroju użyć skał z piaskowca, albo wapienia.

Temperaturę wody można podnieść stosując grzałkę.

6/ Jakie, ile i gdzie kupić ryby?

Jest kilka kryteriów, którymi powinniśmy się kierować w doborze obsady do naszego akwarium; wielkość, ilość, preferencje żywieniowe, w jakim żyją środowisku, obyczaje życiowe (sposób zdobywania pokarmu, przeprowadzania tarła), temperament. Pokrótce przedstawię różnice.

    a/ co to jest mbuna?

Mbuna to grupa pyszczaków obejmująca gatunki żyjące w większości w substracie skalnym. Odżywiają się glonami porastającymi skały. Pyszczaki z tej grupy charakteryzują się silnym terytorializmem i agresją. Wśród skał zajmują niedużą powierzchnię jako swoje terytorium. Bronią go zaciekle. Tam też zwabiają samice i przeprowadzają tarło. Pokarmu poszukują w pobliżu swojego terytorium.

Najpopularniejsze rodziny gatunków to: Chindongo (dawniej Pseudotropheus), Cynotilapia, Labidochromis, Labeotropheus, Melanochromis, Metriaclima (dawniej Mailandia), Pseudotropheus i Tropheops.

    b/ co to jest non-mbuna?

W dużym uproszczeniu, non-mbuna to wszystkie gatunki, które nie są mbuną. W jej skład wchodzą między innymi takie podgrupy jak Utaka, Aulonocary i drapieżniki. Ryby z tej grupy żyją w substracie piaszczystym i przejściowym. Są mięsożerne, a swojego pokarmu szukają w piasku i toni wodnej. W większości nie są rybami terytorialnymi, poza okresem tarła. Z tego też względu nie przejawiają tak silnej agresji, jak pyszczaki z grupy mbuna. Jest to dużo bardziej, pod wieloma względami, urozmaicona grupa niż mbuna. Różnorodność wynika min. ze sposobu przeprowadzania tarła, czy sposobu zdobywania pokarmu, co determinuje ich ogólne zachowania. Przy planowaniu obsady z non-mbuną powinniśmy to uwzględnić.

Najpopularnirjsze rodziny gatunków to: Aulonocara, Copadichromis, Lethrinops, Otopharynx, Placidochromis, Protomelas, Sciaenochromis.

    c/ drapieżniki

Drapieżniki zaliczane są do non-mbuny, ale z uwagi na ich specyficzne miejsce wśród pyszczaków (szczególnie w akwarystyce),postanowiłem je wydzielić. Drapieżniki w naturze polują na inne pyszczaki. Osiągają rozmiary od dwudziestu kilku centymetrów, do blisko czterdziestu. Z tego względu akwarium dla nich powinno mieć co najmniej 700l. Dla tych największych gatunków pojemność powinna się zaczynać od 1000l. W takich akwariach drapieżniki to z reguły jedyne pyszczaki jakie w nich pływają. Możliwe jest łączenie mniejszych przedstawicieli tej grupy z niektórymi przedstawicielami reszty non-mbuny, ale powinni to robić doświadczeni malawiści. Początkujący malawista powinien skreślić drapieżniki z listy gatunków.

Najpopularniejsze rodziny gatunków to Aristochromis, Buccochromis, Champsochromis, Dimidiochromis, Nimbochromis, Tyranochromis.

    d/ które gatunki są najodpowiedniejsze do mojego akwarium?

Tu decydującą rolę odgrywa wielkość akwarium. Pyszczaki z grupy mbuna osiągają mniejsze rozmiary, niż pyszczaki z grupy non-mbuna. Ich rozmiar dochodzi średnio do 15cm. Najmniejsze gatunki nie dochodzą do 10cm. Z tego względu najmniejsze akwarium jakie możemy przeznaczyć dla tych ryb to standardowe 112l (dla jednego i to z tych najmniejszych gatunków). Pyszczaki z grupy non-mbuna osiągają większe rozmiary. Niektóre gatunki dochodzą do blisko 40cm. Najmniejsze osiągają ok. 12cm. Najmniejsze akwarium przeznaczone dla ryb z tej grupy powinno mieć ok. 350-400l. Ryby z tej grupy lubią przestrzeń, żyją przecież w otwartych wodach. Z tego względu mniejsze akwarium jest dla nich nieodpowiednie.

 Z uwagi na odmienne preferencje żywieniowe, temperament, jak i środowisko, nie powinno się łączyć ze sobą tych dwóch grup. Są gatunki w obydwu grupach, których połączenie jest możliwe, ale powinni robić to akwaryści posiadający odpowiednio dużą wiedzę i doświadczenie. Powinno to się odbywać też w na tyle dużym akwarium, żeby była możliwość stworzenia odpowiedniego środowiska dla każdej z tych grup.

Oddzielną kwestią jest temperament pyszczaków. Wszystkie pyszczaki przejawiają agresję, ale jej stopień jest bardzo różny dla poszczególnych gatunków. Dobierając obsadę powinno się to uwzględnić. Nie powinno się łączyć ze sobą agresywnych gatunków z łagodnymi. Te drugie mogą zostać zdominowane, co odbije się na ich zachowaniu i wyglądzie. Samce tych gatunków nie osiągną pełni wybarwienia.

    e/ ile ryb może pływać w moim akwarium?

Wszystko zależy od doboru gatunków. Przyjmuje się, że średnio na rybę powinno przypadać ok. 20-30l. wody. Przelicznik ten odpowiedni jest dla pyszczaków z grupy mbuna, gdyż osiągają relatywnie nieduże rozmiary. Przy większych, lub dużo większych pyszczakach z grupy non-mbuna przelicznik powinien być na poziomie 30-40l, a nawet 50-60l. przy największych gatunkach. Oczywiście są to umowne wartości i nie uwzględniają wszystkich czynników. Pyszczaki są rybami haremowymi, więc przy planowaniu docelowej obsady powinniśmy to uwzględnić. Poszczególne gatunki powinien reprezentować jeden samiec i kilka samic. Jest to uproszczony schemat, ale on powinien być punktem wyjścia przy planowaniu obsady. Ilość gatunków powinna uwzględniać przelicznik, o którym pisałem wcześniej. Najczęściej kupuje się młode ryby. U większości gatunków rozróżnienie płci u tak młodych ryb jest bardzo trudne, lub niemożliwe. Z tego względu najlepiej jest kupić 8-10szt. z każdego gatunku i w późniejszym okresie, gdy różnice będą już widoczne, dokonać redukcji.

    f/ gdzie kupować ryby?

Zakupów należy dokonywać tylko w wyspecjalizowanych hodowlach, cechujących się dużą wiedzą na temat ryb z jeziora Malawi, oraz posiadaniem ryb dobrej jakości. Uniknie się w ten sposób zakupu ryb niewiadomego pochodzenia i czystości gatunkowej. Pyszczaki potrafią krzyżować się, więc łatwo jest trafić na tzw. kundle. „Klub Malawi” współpracuje z takimi hodowlami i można tu znaleźć kontakt z nimi. Istnieją też wyspecjalizowane sklepy, jak i hodowle sprzedające swoje ryby w internecie (Allegro, OLX), ale zanim dokona się w nich zakupów dobrze będzie skonsultować to tutaj, na Forum. Nie należy kupować pyszczaków w zwykłych zoologach.

7/ Czym karmić ryby?

Przy doborze obsady powinniśmy się kierować preferencjami żywieniowymi ryb. Wśród pyszczaków można spotkać gatunki roślinożerne, te których większość diety stanowi pokarm roślinny, te których większość diety stanowi pokarm mięsny, oraz mięsożerne. Odpowiedni dobór gatunków ułatwi opiekę nad nimi i ustrzeże przed kłopotami zdrowotnymi ryb. Nie powinno się łączyć gatunków o skrajnie odmiennych preferencjach żywieniowych, gdyż pogodzenie diety jest bardzo trudne. Jak już wcześniej wspomniałem przy okazji łączenia ryb z grup mbuna i non-mbuna, takie połączenie jest możliwe, ale powinni to robić akwaryści z dużą wiedzą i doświadczeniem. Początkujący malawiści nie powinni tego robić.

Współczesne pokarmy granulowane, czy te w postaci płatków są tak zbilansowane, że bez przeszkód można łączyć ryby, których dieta jest w przewadze mięsna, z tymi których dieta jest w przewadze roślinna. Ryby o diecie typowo mięsnej też mogą na tej karmie oprzeć swoją dietę. Nie ma potrzeby karmienia ich mięsem nieprzetworzonym (mrożonki, żywy pokarm). Dla ryb typowo roślinożernych istnieją pokarmy im dedykowane. Co się tyczy mrożonek, to możliwe jest karmienie nimi pyszczaków, ale powinniśmy zachować ostrożność w ich stosowaniu. Wiele bakterii chorobotwórczych wytwarza formy przetrwalnikowe, które giną w temperaturze poniżej 30`C. Nie ma pewności czy w takiej temperaturze były zamrażane te pokarmy. Istnieje też niebezpieczeństwo, że w międzyczasie uległy rozmrożeniu i ponownemu zamrożeniu. To jest bardzo niebezpieczne dla ryb, gdyż może doprowadzić do ich zatrucia. Tylko pewne źródło zapewni bezpieczne stosowanie mrożonek. Żywe pokarmy też powinny pochodzić z takiego źródła. Pyszczaków nie można karmić zbyt treściwymi pokarmami takimi jak ochotka, tubifeks (rurecznik), serce wołowe. Może to wywołać zespół chorobowy określany jako bloat.

 

Mam nadzieję, że tym poradnikiem zapewniłem podstawowe informacje na temat funkcjonowania akwarium i chowu pyszczaków z jeziora Malawi. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronach Forum.

 

Autor

Pozner

Edytowane 7 Kwietnia 2018 przez AndrzejGłuszyca